T. X 2014

Wschodni Rocznik Humanistyczny, tom X (2014)

Rada Naukowa:
prof. dr hab. Rolf Fieguth, Uniwersytet we Fryburgu Szwajcaria,
dr Hieronim Fokciński SJ, rektor Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie, Włochy,
prof. dr hab. Artur S. Korobowicz, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie,
prof. dr Siergiej Walentinowicz Lubiczankowskij, Orenburski Uniwersytet Państwowy, Rosja,
prof. dr hab. Sigistas Narbutas, Biblioteka Naukowa im. Wróblewskich w Wilnie, Litwa,
dr Janusz Nowak, Kierownik Archiwum i Zbioru Rękopisów Biblioteki xx Czartoryskich w Krakowie,
prof. dr hab. Mirosław Piotrowski, Katolicki Uniwersytet Lubelski,
prof. dr hab. Marek Plewczyński, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach,
doc. dr Ludmiła Posochowa, Charkowski Uniwersytet Narodowy im. W.N. Karazina, Ukraina,
dr hab. Krzysztof Skupieński, prof. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie,
dr hab. Maria Starnawska, Akademia im. J. Długosza w Częstochowie,
prof. dr Walerij Leonidowicz Stiepanow, Instytut Ekonomiki Rosyjskiej Akademii Nauk, Moskwa, Rosja,
dr hab. Tadeusz M. Trajdos, prof. Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk,
dr hab. Marek Wagner, prof. Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach

Kolegium Redakcyjne i Redakcja: Kamila Budrowska (dział: komunistyczna cenzura wobec literatury), Dariusz Chemperek (dział: historia literatury), Artur Górak (redaktor naczelny), Jacek Lejman (dział: filozofia), Dariusz Magier (z-ca redaktora naczelnego), Jerzy Ternes (sekretarz),

 Recenzenci prac zamieszczonych w tomie:
dr hab. Leszek Gawor, prof. Uniwersytetu Rzeszowskiego,
prof. dr hab. Andrzej Gil, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II,
dr hab. Jacek Legieć, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach,
dr Janusz Kłapeć, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,
dr Jacek Lejman, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,
dr hab. Dariusz Magier, prof. PSW, Państwowa Szkoła Wyższa w Białej Podlaskiej,
doc. dr Ludmiła Posochowa, Charkowski Uniwersytet Narodowy, Ukraina,
dr hab. Krzysztof Skupieński, prof. UMCS, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,
dr hab. Rafał Szczerbakiewicz, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,
dr hab. Marek Woźniak, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

Opracowanie graficzne, skład i łamanie: Przemysław Tytus Krupski

Tłumaczenia: Artur Górak

Wydawca Towarzystwo Nauki i Kultury „Libra”

© ToNiK „Libra”

ISSN 1731-982X

SPIS TREŚCI

Cenzura komunistyczna wobec literatury pięknej, zbiór prac pod red. Kamili Budrowskiej

Praca naukowa dofinansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą “Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2012-2017.

Leonid Smiłowicki (Tel Aviv University), Литература в тисках цензуры. Белорусская страница: 1944-1956 гг. 01_Śmiłowicki_WRH_10_2014

Kamila Budrowska (Uniwersytet w Białymstoku), The censored past. GUKPPiW and a picture of Polish history in the 1948-1958 literature. 02_Budrowska ang_WRH_10_2014

Wiktor Gardocki (Uniwersytet w Białymstoku), Wymiana idei i doświadczeń. Współpraca Głównego Urzędu Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk z Gławlitem. 03_Gardocki_WRH_10_2014

Elżbieta Dąbrowicz (Uniwersytet w Białymstoku), „Litwini”. Okoliczności powojennego debiutu. 04_Dąbrowicz_WRH_10_2014

Katarzyna Kościewicz (Uniwersytet w Białymstoku), Jakiego Sienkiewicza czytaliśmy w PRL-u? 05_Kościewicz_WRH_10_2014

Andrzej W. Kaczorowski, Służba Bezpieczeństwa na tropach Tola z Łyczakowa. 06_Kaczorowski_WRH_10_2014

Kamila Budrowska (Uniwersytet w Białymstoku), Cenzurowanie tematyki rosyjskiej w literaturze pięknej w Polsce w latach 1948 – 1960. Rekonesans archiwalny. 07_Budrowska pol_WRH_10_2014

Федор Кузьмич Ярмолич (Санкт-Петербургский институт истории РАН), Цензура иностранных книг в Ленинграде в 1920-е гг. 08_Jarmolicz_WRH_10_2014

Katarzyna Kościewicz (Uniwersytet w Białymstoku), Recenzje cenzorskie tomu 53 „Dzieł” Henryka Sienkiewicza. Recenzja serii wydawniczej Biblioteki Polityki pod redakcją Juliana Krzyżanowskiego. 09_Kościewicz rec_WRH_10_2014

Wiktor Gardocki (Uniwersytet w Białymstoku), „Współczesna literatura rosyjska”. 10_Gardocki rec_WRH_10_2014

Rozprawy i studia WRH tom X

Mariola Jarczykowa (Uniwersytet Śląski), Kreacja Krzysztofa Mikołaja Dorohostajskiego w piśmiennictwie siedemnastowiecznym. 11_Jarczykowa_WRH_10_2014

Elżbieta A. Jurgowska (Uniwersytet w Białymstoku), Bajkowy kostium „Syloreta” Wacława Potockiego – post-Proppowska analiza siedemnastowiecznego romansu. 12_Jurkowska_WRH_10_2014

Wioleta Malicka (Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej), Recepcja bajek Jana Stanisława Jabłonowskiego w Oświeceniu i Romantyzmie. 13_Malicka_WRH_10_2014

Szymon Piotr Dąbrowski (Uniwersytet Śląski), Uwagi o Porankach kodeńskich Ignacego Potockiego. 14_Dąbrowski_WRH_10_2014

Wlad Miskewka (Akademia Nauk Mołdawii), Książę Konstantyn Ipsilanti w kontekście kwestii wschodniej: o niektórych aspektach działalności dyplomatycznej na przełomie wieku XVIII i XIX. 15_Miskiewka_WRH_10_2014

Adam Drozdek (Duquesne University, Pittsburgh), Gamaleia’s spiritual letters. 16_Drozdek_WRH_10_2014

Олена Прищепа (Рівненський державний гуманітарний університет), Школа Піарів у Дубровиці на Волині як осередок освітньо-культурного життя наприкінці ХVІІІ – початку ХІХ ст. 17_Pryszczepa_WRH_10_2014

Janusz Frykowski (Tomaszów Lubelski), Duchowieństwo unickiego dekanatu tyszowieckiego w latach 1810-1866. Charakterystyka grupy. 18_Frykowski_WRH_10_2014

Aleksandra Urban-Podolan (Uniwersytet Zielonogórski), Twórczość Eugeniusza Sue w ocenie Wissariona Bielińskiego. 19_Urban-Podolan_WRH_10_2014

Joanna Kumor-Mielnik (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Budownictwo kościołów parafialnych w diecezji lubelskiej i janowskiej (podlaskiej) w latach 1805-1918. 20_Kumor-Mielnik_WRH_10_2014

Mirosława Michalska-Suchanek (Uniwersytet Śląski), Poprzez mrok i piekło. Soteriologia prawosławna według Fiodora Dostojewskiego. 21_Michalska-Suchanek_WRH_10_2014

Андрей Константинович Тихонов (Владимирский государственный университет), Изменение государственной политики Российской империи в отношении католиков в связи с восстанием 1863-1864 гг. 22_Tichonow_WRH_10_2014

Олена Борисівна Айвазян (Хмельницький національний університет), Історія бібліотек Подільської губернії у працях дослідників та краєзнавців. 23_Ajwazjan_WRH_10_2014

Мария Борисовна Балова (Северный „Арктический” Федеральный Университет, Archangielsk), Изменения в структуре местных органов государственного управления в Архангельской губернии во второй половине XIX века. 24_Bałowa_WRH_10_2014

Agnieszka Prymak-Sawic (Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. H. Łopacińskiego w Lublinie), Gawędowy książę Radziwiłł „Panie Kochanku” według Józefa Ignacego Kraszewskiego. 25_Prymak-Sawic_WRH_10_2014

Игорь Владимирович Омельянчук (Владимирский государственный университет), Украинский, финляндский и польский вопросы в идеологии русских консерваторов начала ХХ столетия. 26_Omeljańczuk_WRH_10_2014

Александр Алексеевич Журавлёв (Первый Санкт-Петербургский государственный медицинский университет), Министерство народного просвещения и слушательницы Женского медицинского института во время студенческой забастовки 1911 года. 27_Żurawljew_WRH_10_2014

Ryszard Polak (Akademia Wychowania Fizycznego, Biała Podlaska), Ignacego Drexlera nauka o sztuce projektowania i zabudowy miast. 28_Polak_WRH_10_2014

Paweł Borek (Państwowa Szkoła Wyższa w Białej Podlaskiej), Polskie kontruderzenie znad Wieprza i walki na południowym Podlasiu w ostatniej fazie Bitwy Warszawskiej. 29_Borek_WRH_10_2014

Leszek Gawor (Uniwersytet Rzeszowski), Paneuropeizm i jego obecność w polskiej myśli społeczno-politycznej międzywojnia. 30_Gawor_WRH_10_2014

Ilona Mischenko (Kamenetz-Podolskiy National University), The formation and development of higher pedagogical education of the Polish national minority in the Soviet Ukraine (30th years XX century). 31_Miszczenko_WRH_10_2014

Marcin Kruszyński (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie), Hrabia w „kraju nowego typu”. Z pobytu Alfreda Ponińskiego w polskim poselstwie w Moskwie (1926 – 1933). 32_Kruszyński_WRH_10_2014

Ernest Szum, Jednostka wobec grupy własnej w sytuacji ekstremalnej. Apolinary Hartglas – autokreacja a rzeczywistość. 33_Szum_WRH_10_2014

Beata Kozaczyska (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach), Marianna Fandri (ps. „Smętek”) z pomocą dzieciom wysiedlonym z Zamojszczyzny do dystryktu warszawskiego (1942-1943). 34_Kozaczyńska_WRH_10_2014

Tomasz Czarnota (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej), Personel kancelaryjny w aparacie komitetów powiatowych PZPR w województwie lubelskim w latach 1948-1954. 35_Czarnota_WRH_10_2014

Damian Kutyła (Uniwersytet Rzeszowski), Totalitaryzm w rosyjskich filmach science-fiction po roku 1989. 36_Kutyła_WRH_10_2014

Materiały i Źródła

Jan Ratuszniak, Michał Turski, Beata Waszczuk (Uniwersytet Łódzki), Cykl artykułów Aleksandry Kołłontaj w piśmie „Die Gleichheit” o sytuacji ekonomicznej rosyjskich pracownic. 37_Ratuszniak. Turski, Waszczuk_WRH_10_2014

Polemiki, Recenzje, Sprawozdania

Адриан Александрович Селин (Национальный исследовательский университет «Высшая школа экономики», Sankt Petersburg), Н. В. Эйльбарт, Смутное время в польских документах Государственного архива Швеции. Комментированный перевод и исторический анализ, wydawnictwo СО РАН, Nowosybirsk 2013, ss. 400. 38_Selin_WRH_10_2014

Artur Górak (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej), Игорь Анатольевич Тропов, Эволюция местных органов государственной власти в России (1917 – 1920-е гг.), wydawnictwo ГУАП, Sаnkt Petersburg 2011, ss. 498. 39_Górak, Tropow_WRH_10_2014

Aleksander Smoliński (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Carskie siły zbrojne i dawna rosyjska historia wojskowa, a także wojny Rzeczypospolitej z Moskwą i polsko-rosyjskie konflikty zbrojne w świetle historiografii polskiej przełomu XX i XXI wieku. Część 2. 40_Smoliński_WRH_10_2014

Damian Kutyła (Uniwersytet Rzeszowski), Filozofia polska okresu międzywojennego. 41_Kutyła_WRH_10_2014